Oprócz możliwości przekazania wskazanej osobie dóbr majątkowych, spadkodawca może zobowiązać spadkobiercę (lub zapisobiercę) do określonego zachowania. Ta instytucja prawna nosi nazwę polecenia testamentowego.
Czym jest polecenie testamentowe?
Polecenie testamentowe to nałożenie na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązku oznaczonego działania lub zaniechania bez czynienia nikogo wierzycielem (art. 982 kc). Polecenie może leżeć w interesie nim obciążonego, spadkodawcy, osoby trzeciej lub służyć dobru społecznemu. Może mieć charakter majątkowy lub niemajątkowy, a także jednorazowy, ciągły lub okresowy. Polecenia nie można nałożyć na osobę, która zrzekła się dziedziczenia.
Żądanie wykonania polecenia
Wykonania polecenia może żądać ściśle określony krąg podmiotów - każdy ze spadkobierców, jak również wykonawca testamentu. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, gdy osoba uprawniona do żądania wykonania polecenia jest jednocześnie jego beneficjentem. Wówczas polecenie ma wyłącznie charakter moralny i nie można obciążanego zmusić prawnie do jego wykonania.
Chwila wykonania polecenia
Zapisobierca obciążony poleceniem może powstrzymać się z jego wykonaniem aż do chwili wykonania zapisu przez spadkobiercę. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy polecenie obciąża dalszego zapisobiercę (art. 983 kc).
Skutki niewykonania polecenia
Wobec osoby, która nie wykonała polecenia, polskie prawo nie przewiduje sankcji w postaci utraty zapisu lub spadku. Dopuszczalne jest zawarcie w testamencie stosownej klauzuli karnej, jednakże wyłącznie w odniesieniu do zapisobiercy.
Przykłady poleceń testamentowych
Nie każde żądanie może być uznane za ważne. Polecenie jest nieważne, jeżeli jest niemożliwe do wykonania, a także jeżeli jest sprzeczne z ustawą albo ma na celu jej obejście lub jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 kc). Dla przykładu, nie można wymagać od spadkobiercy zawarcia związku małżeńskiego z konkretną osobą lub wyrządzenia komuś krzywdy. Jakie więc żądania mogą być uznane za ważne? Oto kilka przykładów:
- zorganizowanie uroczystości pogrzebowej
- podjęcie studiów wyższych
- przekazanie określonej kwoty pieniężnej na cele charytatywne
- opieka nad chorym członkiem rodziny
- zaprzestanie nadużywania alkoholu
- kontynuowanie zbioru przedmiotów np. znaczków
- przejęcie pieczy nad zwierzakiem
Źródła:
bezprawnik.pl
e-prawnik.pl
formalnoscispadkowe.pl
kruczek.pl
